کتاب کلید فولاد یک روش برای کسب اطلاعات جامع در رابطه با فولادها استفاده از نرم افزار و یا کتاب کلید فولاد می باشد.
کتاب کلید فولاد مشتمل بر ۱۹ فصل است که بر اساس رنگ بندی به صورت زیر می باشد:
فصول ۱ تا ۶ قرمز رنگ هستند، فولاد هایی که ویژگی اصلی آنها استحکام، تافنس و ازدیاد طول نسبی است (یعنی خواص مکانیکی منهای سختی) در این فصول قرار دارند. کاربردهایی مثل زنجیر، شفت، مخازن تحت فشار و … است.
فصول ۷ تا ۱۰ سبز رنگ هستند , که ویژگی اصلی فولادهای این فصل ها سختی است و فولادهای ابزار را پوشش می دهد و به دلیل میزان کربن زیاد، قابلیت جوش پذیری ندارند.
فصل های ۱۱ و ۱۲ با رنگ قهوه ای نشان داده شده اند. که برای فولاد این دو فصل خواص مکانیکی اهمیت چندانی ندارد و آنچه مهم است خواص خواص فیزیکی نظیر ضریب انبساط حرارتی، نفوذپذیری مغناطیسی و … است.
رنگ آبی برای فصل های ۱۳ تا ۱۶ به کار رفته است که برای فولادهای این فصول ترکیب شیمیایی معیار اصلی است.
از این روی تمام فولادهای مقاوم به خوردگی در این دو فصل جای می گیرند.
روشن است که بدین ترتیب تمامی فولادهای زنگ نزن در کلید فولاد با رنگ آبی مشخص می شوند. رنگ سیاه مشخصه فصول ۱۷ تا ۱۹ است که به اطلاعات جدولی جهت مقایسه می پردازند. این اطلاعات پایه نرم افزار کلید فولاد بوده است.
روش استفاده از فصول کتاب کلید فولاد
فولادها بر اساس یک کد نامگذاری می شوند که با عدد ۱ آغاز شده و پس از آن یک ممیز و بدنبال آن ۴ عدد دیگر می آید. برای آسانتر شدن یادگیری چند مورد زیر که به تجربه به دست آمده است بیان می گردد:
اگر عدد اول بعد از ممیز صفر باشد، فولاد از نوع سازه ای است مثلاً ۱٫۰۵۷۰و ۱٫۰۰۳۸که به ترتیب معرف ST52-3N و ST37-2 است.
اگر عدد اول پس از ممیز یک باشد، فولاد از نوع ساده کربنی است مانند ۱٫۱۱۹۱برای CK45.
اگر عدد اول بعد از ممیز دو باشد، فولاد ابزار است مانند ۱٫۲۰۸۰برای SPK.
اگر عدداول بعد از ممیز سه باشد، فولاد بلبرینگ و تند بر است مانند ۱٫۳۵۰۵.
اگر عدد اول بعد از ممیز ۴ باشد، فولاد زنگ نزن است مانند ۱٫۴۸۴۱که برای معرفی فولاد زنگ نزن ۳۱۰به کارمی رود.
اگر عدد اول بعد از ممیز ۴ تا ۸ باشد، فولاد کم آلیاژ است مانند ۱٫۷۲۲۵ برای Mo40.
در بخش سوم فصل ۱۸ لیستی از نامگذاری فولادهای آلمانی و کد عمده ترین تولید کننده فولاد ارائه شده است.
این لیست بر اساس اعداد و حروف الفبای نامگذاری فولادها مرتب شده است.
بنابراین با داشتن نامگذاری یک فولاد آلمانی می توان به سایر مشخصات آن دست یافت.
در اینجا لازم است که در مورد کد اختصاری شرکت های تولید کننده فولاد توضیحاتی داده شود.
هر شرکت تولید کننده فولاد در دنیا یک کد اختصاری دارد که ترکیبی است
از یک یا دو حرف لاتین و یک عدد سه رقمی که رقمی که توسط یک خط تیره از هم جدا می شوند.
خروف در سمت چپ خط تیره قرار دارند و نشان دهنده ملیت شرکت تولید کننده می باشد.
مثلا Dبرای شرکت های آلمانی و SEبرای تولید کنندگان سوئدی به کار می رود.
بنابراین شرکت D-005 یک تولید کننده آلمانی است.
عددی که در سمت راست خط تیره قرار دارد برای تفکیک شرکت های موجود در یک کشور به کار می روند.
در واقع این عدد کد داخلی شرکت در کشور خود می باشد.
تعیین فولاد معادل در استاندارد کشورهای مختلف:
در صفحات پایانی سه فصل ۶، ۱۰ و ۱۶ لیستی از فولادهای معادل در استانداردهای چند کشور صنعتی ارائه شده است.
این لیست، براساس شماره مواد مرتب گردیده است.
با استفاده از این لیست می توان به برخی از فولادهای معادل در استانداردهای کشورهای مختلف دست یافت.